ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Ο διευθυντής του σχολείου μας, κ. Χρήστος Αντωνίου, πήρε μέρος στην ημερίδα «Αντλώντας από την επαγγελματική εμπειρία των εκπαιδευτικών: καλές πρακτικές στο πολυπολιτισμικό σχολείο» που οργανώθηκε από το πρόγραμμα Διάπολις, το Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012 στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκη, με θέμα της εισήγησης: «Μπορεί ο «πολιτισμός» να αποτελεί μια λύση στη διαπολιτισμική εκπαίδευση; Η εμπειρία του 3ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης». Ακολουθεί η εισήγηση:

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Το 3ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης είναι ένα από τα πρώτα σχολεία που λειτούργησαν ιστορικά στο κέντρο της πόλης μας από το 1925, γνωστό στους Θεσσαλονικείς ως 3ο Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης.

Στο παρελθόν στεγαζόταν σ' ένα νεοκλασικό κτίριο, με πολύ μεγάλη αυλή, το οποίο κατεδαφίστηκε για να χτιστεί το νέο διδακτήριο και μέρος της παλαιάς αυλής απαλλοτριώθηκε για τη διάνοιξη της οδού Ολυμπιάδος.

Στην πορεία των χρόνων μεταξύ των Αποφοίτων του σχολείου μας εμφανίζονται: Οι Καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: Βαβούσκος Κωνσταντίνος, Χουρμουζιάδης Γεώργιος, Μαυροσκούφης Δημήτριος, ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου.

Σήμερα έχουμε μια πολυπολιτισμική σύνθεση μαθητικού πληθυσμού. Το σχολικό έτος 2012-2013, το σχολείο μας έχει 184 μαθητές, από τους οποίους η πλειοψηφία είναι αλλοδαποί και παλιννοστούντες (> από 55%). Στο πλαίσιο της Πράξης «Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών», εντάσσεται στη Β? ομάδα ? Σχολικές μονάδες με ποσοστό αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών 50-70%.

Αναλαμβάνοντας, πριν από 16 μήνες, τη διοίκηση του συγκεκριμένου Σχολείου με αυτά τα χαρακτηριστικά, γρήγορα συνειδητοποιούμε ότι το έργο μας δε θα είναι εύκολη υπόθεση. Οι Αλλοδαποί μαθητές και περισσότερο οι γονείς τους δυσκολεύονται στην κατανόηση της Ελληνικής Γλώσσας και αυτό έχει αρνητικές αλυσιδωτές αντιδράσεις τόσο στο γνωστικό επίπεδο, που αποτυπώνεται με χαμηλές επιδόσεις, όσο και στη συμπεριφορά των μαθητών. Διαπιστώνουμε επίσης ότι οι μαθητές αντιμετωπίζουν πολλές και μεγάλες δυσκολίες (οικονομικές, κοινωνικές κ.α.)

Διαπιστώνεται ακόμη ότι:

Ένα μέρος αυτού του μαθητικού πληθυσμού, των αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών, ανήκει ήδη στην ομάδα της μαθητικής διαρροής (Drop Outs),

Μια δεύτερη ομάδα μαθητών είναι στη φάση της ελλιπούς φοίτησης, που σε πολλές περιπτώσεις συνδυάζεται με αρχικά στάδια παραβατικότητας και κινδυνεύουν να ενταχθούν στην πρώτη ομάδα,

Μια τρίτη μεγαλύτερη ομάδα είναι οι μαθητές που παρακολουθούν τα μαθήματα, χωρίς όμως ενεργητική διάθεση-συμμετοχή & οι οποίοι αντιμετωπίζουν πολλαπλές μαθησιακές δυσκολίες στη συνέχεια.

Σύμφωνα με το Ν.1566/1985 ο Σκοπός της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ιδιαίτερα του Γυμνασίου είναι μεταξύ άλλων να βοηθάει τους μαθητές:

Να διευρύνουν το σύστημα αξιών τους,

Να συμπληρώνουν και να συνδυάζουν την κατάκτηση της γνώσης με τους ανάλογους κοινωνικούς προβληματισμούς ?

Να καλλιεργούν τη γλωσσική τους έκφραση,

Να αναπτύσσουν ομαλά το σώμα τους,

Να γνωρίζουν τις διάφορες μορφές της τέχνης

Στους στόχους του προγράμματος «Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών» το συντονισμό λειτουργίας του έχει αναλάβει η Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων « ? η αποτελεσματική προσαρμογή και ένταξη των παλιννοστούντων και μεταναστών μαθητών στο ελληνικό σχολικό πλαίσιο, ο περιορισμός φαινομένων σχολικής διαρροής και αποτυχίας, το άνοιγμα του σχολείου στην κοινότητα, η καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ μαθητών, σχολείου, οικογένειας και κοινότητας ?».

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Μόνιμος και καθημερινός στόχος του Διευθυντή είναι:

Η εκπλήρωση των προαναφερόμενων στόχων

η Καλή & Αποτελεσματική λειτουργία του Σχολείου ως Οργανισμού,

Η δημιουργία και διατήρηση καλού Παιδαγωγικού Κλίματος,

Η συνεχής βελτίωση της Σχολικής Επίδοσης των μαθητών, κλπ.

Άξονες Επιτυχούς Λειτουργίας

Ειδικά σε ένα πολυπολιτισμικό σχολείο ο Διευθυντής πρέπει να διαθέτει τις γνώσεις, την προσωπικότητα αλλά και την πεποίθηση συνύπαρξης λαών και ανθρώπων σε ένα κλίμα αμοιβαίας αποδοχής,

Για να πετύχουν οι παραπάνω αναφερόμενοι στόχοι δεν αρκεί η προσπάθεια ή το έργο ενός προσώπου. Το σχολείο πρέπει να λειτουργεί ως σύνολο ή ως «αρμονική ομάδα»

Θεωρείται λοιπόν αναγκαία, «εκ των ων ουκ άνευ», η Βελτίωση της Συνεργασίας των μελών της Εκπαιδευτικής Κοινότητας (Εκπαιδευτικοί, Μαθητές, Γονείς) και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση με τελικό σκοπό την καλύτερη εκπαίδευση των μαθητών μας.

Το παράδειγμα Λειτουργίας και Διοίκησης του 3ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης

Επειδή πολλοί μαθητές μας προέρχονται από άλλες χώρες, μεταφέροντας διαφορετικούς πολιτισμούς σκεφθήκαμε ότι αυτό μπορεί να αποτελεί πλούτο για το σχολείο μας!

Τι λύσεις θα μπορούσαν να δοθούν και με τι στόχο ;

Από τις πρώτες «τακτικές ή καθιερωμένες» εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στο σχολείο, όπως εθνικές επέτειοι, ημέρες μνήμης σημαντικών γεγονότων, διαπιστώσαμε ότι υπήρχε ενδιαφέρον για συμμετοχή πολλών μαθητών προερχόμενων από διάφορες χώρες.

Σκεφθήκαμε λοιπόν να δώσουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να συμμετέχουν σε δράσεις που θα τους παρέχουν βιωματικές εμπειρίες και θα οδηγούν στην ενεργό μάθηση.

Πως φθάνουμε στην παρακίνηση των μαθητών και την ενεργό μάθηση;

Με την Αξιοποίηση των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων του Υπουργείου Παιδείας,

Αξιοποίηση του θεσμικού Πλαισίου για Ημερήσιους Περιπάτους, Εκπαιδευτικές Επισκέψεις, Εκδρομές,

Εισαγωγή των Νέων Τεχνολογιών (ΤΠΕ) στη Διδασκαλία και στη Διοίκηση του σχολείου,

Το κρυφό αναλυτικό πρόγραμμα ή λανθάνον ή ανεπίσημο ή παραπρόγραμμα

Ο όρος αναφέρεται σε όλες τις ανεπίσημες επιδράσεις, διδακτικές και μη, που λαμβάνουν χώρα στο χώρο της τάξης και του σχολείου γενικότερα. Αφορά, αναλυτικότερα όλες τις γνώσεις, τις αξίες, τις στάσεις, τις νόρμες και τις πεποιθήσεις που αποκτούν οι μαθητές στα σχολεία κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας, μαθησιακής αλλά και εξωδιδακτικής. Πρόκειται για όρο που έχει καθιερωθεί από τον Philip Jackson (1968), ο οποίος επεσήμανε την ύπαρξη και μελέτησε τη δομή, τη λειτουργία και τις επιπτώσεις του.

Ποικίλες δραστηριότητες της ευρύτερης σχολικής ζωής ούτε προγραμματίζονται ούτε ελέγχονται. Και είναι γνωστό πως αυτές κυρίως οι δραστηριότητες είναι εκείνες που δημιουργούν την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα κάθε σχολείου, όπως είναι επίσης γνωστό ότι η ατμόσφαιρα αυτή συμβάλλει στην επίτευξη στόχων και σκοπών οι οποίοι άλλοτε συμπληρώνουν και ενισχύουν, άλλοτε όμως αντιστρατεύονται και υπονομεύουν τους επίσημους σκοπούς του Αναλυτικού Προγράμματος (Γ. Φλουρής, 1983, 74).

Το παράδειγμα Λειτουργίας και Διοίκησης του 3ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης

Θέσαμε ως κεντρικό άξονα δράσης μας τον πολιτισμό και τη διαπολιτισμική διάσταση της εκπαίδευσης,

Ξεκινήσαμε να οργανώνουμε επισκέψεις σε χώρους πολιτισμού όπως μουσεία ή εκθέσεις και η ανταπόκριση από τους μαθητές ήταν ενθαρρυντική. Το ευχάριστο ήταν ότι υπήρχε πραγματικό ενδιαφέρον και όχι η θετική αντίδραση στην «απώλεια» του μαθήματος. Έτσι με τη σύμφωνη γνώμη των εκπαιδευτικών αρχίσαμε να οργανώνουμε δράσεις και να προγραμματίζουμε επισκέψεις, καλύπτοντας όλες τις μορφές πολιτιστικής έκφρασης όπως: Επισκέψεις σε Μουσεία, χώρους Εκθέσεων Έργων Τέχνης, Μουσικής-Θεάτρου-Κινηματογράφου-Χορού.

ο παράδειγμα Λειτουργίας και Διοίκησης του 3ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης, σχεδιασμός, διαδικασία εφαρμογής

Επειδή ήταν γνωστή η οικονομική αδυναμία των μαθητών αναζητήσαμε δραστηριότητες και εκδηλώσεις που δεν θα είχαν οικονομικό κόστος για τους μαθητές (εισιτήριο εισόδου ή μετακίνησης).

Σε κάθε εκδήλωση αναθέταμε σε μαθητές με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών να κρατούν σημειώσεις και στοιχεία τεκμηρίωσης (φωτογραφίες, Video, κλπ).

Δημιουργήσαμε ομάδα έκδοσης Εφημερίδας (έντυπης και Ηλεκτρονικής).

Μετά από κάθε εκδήλωση ακολουθούσε συζήτηση απολογισμού και αναστοχασμού με τους καθηγητές που είχαν την πρωτοβουλία της οργάνωσης και συνοδείας των μαθητών.

Κατασκευάσαμε Ηλεκτρονική Σελίδα και Ιστολόγιο (Blog) του σχολείου,

Ενθαρρύναμε τους μαθητές να συμμετάσχουν σε Καλλιτεχνικούς Διαγωνισμούς και Διαγωνισμούς Λογοτεχνίας και Ποίησης.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ,

ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΥΠΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ,

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ COMENIUS, ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΜΕ ΑΛΛΑ ΣΧΟΛΕΙΑ (6) ΕΥΡΩΠ. ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ, ΜΕ ΘΕΜΑ: YOUNG EUROPEANS SAY:BREAK WALLS, BE TOLERANT !

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ,

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ 6 ΜΟΥΣΕΙΑ,

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ 4 ΜΜΕ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ,

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ (6) ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ,

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ (4) ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ,

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ (10) ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥΣ ?ΠΟΙΗΤΙΚΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ,

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ (11) ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ , ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ,

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΣΕ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΗΓΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙ ΣΤΟ ΓΥΡΙΣΜΑ ΜΙΑΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ,

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ "ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΠΡΟΒΑΛΛΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ" ΜΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΥ VIDEO,

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ -ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΜΕ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΠΟΥ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΤΑΣΟ ΚΑΛΟΥΤΣΑ),

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΑΦΙΣΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ "ΜΙΑ ΖΩΗ ? ΠΟΔΗΛΑΤΟ" (ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ -ΚΕΝΤΡΟ ΓΑΙΑ)

Αναστοχασμός ? και αξιολόγηση της προσπάθειάς μας

Διερευνήσαμε κίνητρα για μάθηση, σκεφθήκαμε, αναπτύξαμε δράσεις, δοκιμάσαμε,

Τα πρώτα αποτελέσματα κρίνονται θετικά και ενθαρρυντικά για τη συνέχεια?

Συνεχίζουμε φέτος για 2η σχολική χρονιά με την ίδια διάθεση και με την εμπειρία της περυσινής εφαρμογής,

Ο Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) Θ.Π. Τάσιος σε άρθρο του στην Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 4 Απριλίου 2009 είχε γράψει για τη σχέση ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ «Με την Εκπαίδευση τα παιδιά μας αποκτούν γνώσεις και δεξιότητες. Παιδεία είναι η ανάσα απ? το παρελθόν κι η εκπνοή στο μέλλον- η ωρίμανση της νέας γενιάς με τη φροντίδα της παλιάς ? ».

Κλείνοντας αυτή την εισήγηση σας μεταφέρω ένα μήνυμα ?σύνθημα που είδα πρόσφατα σε κτίριο του κέντρου της Αθήνας με την ίδια γραφή

«Η απάντιση στη σημερινη κρισι είναι ο πολιτιΖμος !»