ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Ο ναός της Παναγίας Λαγουδιανής ή Λαοδηγήτριας βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Ολυμπιάδος και Ιουλιανού. Κατά τη βυζαντινή περίοδο ήταν το καθολικό γυναικείου μοναστηριού. Το όνομά του το πήρε από τον κτήτορά του Λαγουδιάτο (ή Λαγουδάτο). Η παράδοση όμως λέει ότι το οφείλει στην ιστορία ενός λαγού που είχε κρυφτεί σ' ένα λάκκο, για να αποφύγει έναν κυνηγό. Εξαιτίας αυτού βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας ή Ογλαΐτισας και το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής που υπάρχει ως σήμερα. Εκεί τότε χτίστηκε ο ναός που ονομάστηκε Λαγουδιανή και από το αγίασμα αφιερώθηκε στη Ζωοδόχο Πηγή. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας λεγόταν από τους Τούρκους Tavusan Manastir (Ταουσάν Μοναστήρ) δηλ. Μοναστήρι των λαγών. Η Λαγουδιανή για κάποιο διάστημα ήταν μετόχι της Μονής Βλατάδων.

Σύμφωνα με ένα τουρκικό έγγραφο του 1735, το μοναστήρι εκτός από τον ναό της Παναγίας και τα κελιά των καλογριών είχε στην κυριότητά του περίπου 20 κατοικίες, τις οποίες εκχωρούσε στους άστεγους χριστιανούς με το σύστημα του «ιτζαρέ», δηλαδή της μίσθωσης με ένα εφάπαξ ποσό και με την καταβολή συμβολικών δόσεων. Έτσι, σε δύσκολους καιρούς τακτοποιήθηκαν στεγαστικά πολλές οικογένειες.

Ο ναός ανακαινίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα με δαπάνες του έμπορου Ιωάννη Καυ-ταντζόγλου. Αρχιτεκτονικά, ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλική με γυναικωνίτη. Μια στενή σκάλα οδηγεί στον γυναικωνίτη. Στο παρεκκλήσι στη νότια πλευρά του ναού βρίσκεται το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής. Μεταξύ των κειμηλίων του ναού συγκαταλέγονται και ορισμένες βυζαντινές εικόνες, όπως η Παναγία Τριχερούσα που χρονολογείται στον 14ο αιώνα.

Το κείμενο επιμελήθηκε ο μαθητής Δημήτρης Νεοκάζης

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
Ε. Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου και Α. Τούρτα, Περίπατοι στη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, εκδ. ΚΑΠΟΝ, Αθήνα, 1997
Ε. Μπρούσκαρη (επιμ. έκδ.), Η οθωμανική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα, 2008
Ι. και Γ. Αρτόπουλος, Οι κρήνες της Θεσσαλονίκης αφηγούνται, Θεσσαλονίκη, 2016
Ν. Κ. Μουτσόπουλος (εποπτεία έκδ.) Θεσσαλονίκη, Ιστορία της Πόλης και του Δήμου, εκδ. Αλέξανδρος, 2002
Απόστολος Παπαγιανόπουλος, Ιστορία της Θεσσαλονίκης, εκδ. Ρέκος