Ο ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται στο ΒΑ τμήμα της Άνω Πόλης, στο σημείο που η οδός Ακροπόλεως ενώνεται με την οδό Θεοτοκοπούλου.

Ο ναός χτίστηκε στο πρώτο μισό του 14ου αι. Η εκκλησία είναι διώροφη βασιλική με ξυλοσκεπή. Δεν είμαστε σίγουροι για την αρχική της μορφή εξαιτίας πολλών επισκευών που έχει υποστεί. Υποθέτουμε πως αρχικά είχε μόνο ένα κλίτος με στοά σε σχήμα Π νότια, δυτικά και βόρεια. Στη νότια πλευρά υπήρχε στεγασμένη στοά, στην οποία προστέθηκε αργότερα ένα νέο «κλίτος» με σκοπό να διευρυνθεί ο ναός. Παρόμοια επέμβαση έγινε και στη δυτική πλευρά. Το αποτέλεσμα αυτών των προσθηκών είναι ο σημερινός τρίκλιτος ναός. Ανατολικά το κεντρικό κλίτος τελειώνει σε μια πεντάπλευρη αψίδα. Δεξιά και αριστερά του ιερού δύο μικρά στεγασμένα διαμερίσματα με ημισφαιρική οροφή διαμορφώνουν την πρόθεση και το διακονικό.

Ο ναός είναι υπερυψωμένος, επειδή κάτω από το δάπεδο υπάρχει κρύπτη, η οποία χρησιμοποιόταν ως οστεοφυλάκιο και χώρος ταφής.

Σύμφωνα με τα κατασκευαστικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά διατυπώνεται η άποψη ότι ο ναός υπήρξε καθολικό μικρού μοναστηριού, χωρίς να υπάρχουν βέβαια γραπτές μαρτυρίες που να στηρίζουν την άποψη αυτή.

Εξωτερικά, στα σημεία που είναι ορατή η παλαιότερη μορφή του τοίχου βλέπουμε πως ο ναός είναι κτισμένος με την πλαστική διαμόρφωση που είναι παρόμοια με της Μονής Βλατάδων και του Αγίου Νικολάου του Ορφανού, δηλ. με κτιστούς κιονίσκους, οδοντωτές ταινίες και διακοσμητικές πλινθόστικτες ζώνες.

Οι αγιογραφίες που έχουν σωθεί μέχρι σήμερα είναι μόνο δύο: η Ανάληψη στο δυτικό αέτωμα του ναού και η Πεντηκοστή στο ανατολικό και θεωρούνται σύγχρονες με τον ναό.

Για το όνομα του ναού δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα, επειδή όποιες αναφορές έχουμε ή χρονολογούνται πριν την ανοικοδόμηση του ναού ή αναφέρονται σε εντελώς διαφορετικό τμήμα της πόλης. Πάντως, κατά την παράδοση στον ναό τιμούνταν οι δύο Αρχάγγελοι και Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ. Για το λόγο αυτό, λένε, όταν ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί προστέθηκε μιναρές με δύο εξώστες, που συμβόλιζαν τους δύο Αρχαγγέλους. Από αυτούς πήρε και το όνομά του «Ικί Σεριφέ τζαμί», που σημαίνει τζαμί των δύο εξωστών.

Ανηφορίζοντας την οδό Ακροπόλεως συναντάμε την Κόκκινη βρύση ή αλλιώς Namika Hanim, η οποία κτίστηκε το 1910 λίγο πριν από την απελευθέρωση της πόλης.

Το κείμενο επιμελήθηκε ο μαθητής Νικόλαος Εμμανουηλίδης

Ακολοθούν φωτογραφίες του ναού

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
Ε. Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου και Α. Τούρτα, Περίπατοι στη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, εκδ. ΚΑΠΟΝ, Αθήνα, 1997
Ε. Μπρούσκαρη (επιμ. έκδ.), Η οθωμανική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα, 2008
Ι. και Γ. Αρτόπουλος, Οι κρήνες της Θεσσαλονίκης αφηγούνται, Θεσσαλονίκη, 2016
Ν. Κ. Μουτσόπουλος (εποπτεία έκδ.) Θεσσαλονίκη, Ιστορία της Πόλης και του Δήμου, εκδ. Αλέξανδρος, 2002
Απόστολος Παπαγιανόπουλος, Ισορία της Θεσσαλονίκης, εκδ. Ρέκος