ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του έτους και έχει διάρκεια 31 ημερών.

Το όνομά του το πήρε από τον Ιανό, που ήταν ο διπρόσωπος θεός των Ρωμαίων. Πάντως, δεν ήταν ανέκαθεν ο Ιανουάριος ο πρώτος μήνας του έτους, για παράδειγμα στο Βυζάντιο το έτος άρχιζε τον Σεπτέμβριο. Αλλά κι ούτε και σ' όλον τον κόσμο, ακόμη και σήμερα, το έτος δεν αρχίζει τον Ιανουάριο. Ας τα δούμε όμως από την αρχή.

Μέχρι το 45 π.Χ. οι μήνες υπολογίζονταν με βάση τις φάσεις της Σελήνης, υπήρχε δηλαδή σεληνιακό έτος. Επειδή όμως ο σεληνιακός μήνας δε συμβάδιζε με τον ηλιακό μήνα και με τις ισημερίες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους μήνες και στις εποχές, ο Ιούλιος Καίσαρας κάλεσε τον Αλεξανδρινό αστρονόμο Σωσιγένη και του ανέθεσε να δημιουργήσει ένα νέο ημερολόγιο. Έτσι, το 45 π.Χ. καθιερώθηκε το γνωστό ως Ιουλιανό ημερολόγιο με έτος 365,25 ημερών και με βάση τους ηλιακούς μήνες. Επειδή όμως και το Ιουλιανό ημερολόγιο, μετά από πολλά χρόνια, είχε απόκλιση αρκετών ημερών, αποφασίστηκε να γίνει μια νέα ρύθμιση. Μετά από πολλές συζητήσεις καθιερώθηκε το 1582 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ' το νέο ημερολόγιο, γνωστό ως Γρηγοριανό, αυτό που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα. Το νέο ημερολόγιο έκανε μια διόθρωση 10 ημερών στο Ιουλιανό ημερολόγιο. Λόγω αυτής της αλλαγής, δεν έγινε αμέσως αποδεκτό από όλους. Το κάθε κράτος το υιοθέτησε σε διαφορετική ημερομηνία, και για να μείνουμε στα δικά μας, η Ελλάδα το υιοθέτησε το 1923, προσθέτοντας 13 ημέρες στο Ιουλιανό ημερολόγιο. Ενώ όμως έγινε ευρύτερα αποδεκτό, κάποιοι δεν το αποδέχονται ακόμη και σήμερα, κι έτσι πολλοί συμπολίτες μας ακολουθούν το Ιουλιανό και είναι πιο γνωστοί ως παλαιοημερολογίτες. Πληροφοριακά στο Άγιον Όρος ακολουθούν το Ιουλιανό ημερολόγιο, που πάει να πει πως έχουμε μια διαφορά 13 ημερών.

Στην αρχαία Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα ο Ιανουάριος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Ποσειδεώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Γαμηλιώνα, ενώ το νέο έτος άρχιζε το καλοκαίρι. Σήμερα το κινεζικό έτος αρχίζει τον Μάρτιο, ενώ το μουσουλμανικό έτος αρχίζει στις 16 Ιουλίου.

Παροιμίες για τον Ιανουάριο

Για τον Ιανουάριο ή αλλιώς Γενάρη έχουμε πάρα πολλές παροιμίες:

Αδελφέ Μιχάλη, τώρα τον Γενάρη, οι δύο ένας γίνονται και ο μοναχός κουβάρι.

Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.

Άσπρος Γενάρης, νηστικός ο μεροκαματιάρης.

Βαρύ το καλοκαίρι βαρύς και ο Γεναροχειμώνας.

Βροχερός Γενάρης, Αύγουστος νοικοκύρης.

Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.

Γενάρη διαβολόμηνα ποτέ σου μην ξανάρθεις.

Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.

Γενάρη καλαντάρη τα κορίτσια σου που τα 'χεις στα θολόστακτα κρυμμένα.

Γενάρη μήνα κλάδευε και λίσγο μη γυρεύεις.

Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέσ' το.

Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.

Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζεις.

Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.

Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.

Πού να σου να Γενάρη καλέ και ξακουστιάρη.

Γενάρης στεγνός κι ο κόπος σου διπλός.

Γενάρης στεγνός, νοικοκύρης πλούσιος.

Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.

Γεναριάτικο πουλί Αυγουστιάτικο αυγό.

Γεναριάτικο φεγγάρι με τ' Άη Γιαννιού τη χάρη.

Γεναριάτικο φεγγάρι, ήλιος ημέρας μοιάζει.

Δέκα μέρες του Γεναράκη, ίσον μικρό καλοκαιράκι.

Εγέλασεν ο Γενάρης.

Έκαμε κι ο Γενάρης ήλιο.

Κάλλιο να 'δω σκυλί λυσσασμένο παρά ζεστό ήλιο τον Γενάρη.

Κλάδεμα του Γενάρη κάθε μάτι και βλαστάρι.

Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.

Κότα τον Γενάρη, κέφαλο τον Αλωνάρη.

Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.

Κόψε ξύλα τον Γενάρη μην κάψεις τα παλούκια.

Κόψε ξύλο τον Γενάρη και μην καρτερείς φεγγάρι.

Μα 'μουν γάτος τον Γενάρη κι ας μην είχα άλλη χάρη.

Ο Γενάρης δε γεννά μήτε αβγά μήτε πουλιά, μόνο κρύο και νερά.

Ο Γενάρης κι αν γεννά, του Καλοκαιριού μηνά.

Ο Γενάρης κι αν γεννάται του καλοκαιριού θυμάται. (Αλκυονίδες ημέρες)

Ο λαγός και το περδίκι κι ο κακός ο νοικοκύρης το Γενάρη χαίρονται.

Οι γεναριότικες νύχτες, για να περάσουν θέλουν συντροφιά και κουβέντα.

Όποιος θε να βαμπακώσει, τον Γενάρη θε ν' οργώσει.

Όποιος θέλει να βαμβακώσει, τον Γενάρη ας οργώσει.

Όποιος σπέρνει το Γενάρη, παίρνει την ανεμοζάλη.

Όρνιθα το Γενάρη, κέφαλος τον Αλωνάρη.

Σ' όσους μήνες έχουν «ρο», μπάνιο με ζεστό νερό.

Τ' Αλωναριού τα μεσημέρια, και του Γεναριού οι νύχτες.

Τ' Αυγούστου και του Γεναριού, τα δυο χρυσά φεγγάρια.

Το Γενάρη κόβε ξύλα και φεγγάρι μην κοιτάζεις.

Το Γενάρη το ζευγάρι διάβολος θε να το πάρει.

Το Γεναριάτικο φεγγάρι είναι για κλάδο.

Το χιόνι του Γενάρη κοπριά, του Μάρτη φωτιά.

Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε.

Τον κακό Γενάρη το κασόνι έχει τη χάρη.

Του Αυγούστου και του Γεναριού το φεγγάρι φωτάει σαν ημέρα.

Του Γενάρη οι ξαστεριές του Αυγούστου οι συννεφιές το ίδιο πράμα είναι.

Του Γενάρη το ζευγάρι διάβολος θε να το πάρει.

Του Γενάρη το φεγγάρι ήλιος της ημέρας μοιάζει.

Του Γενάρη το φεγγάρι λάμπει σαν μαργαριτάρι.

Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο μέρας μοιάζει.

Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα να 'ναι μέρα.

Του Γενάρη το φεγγάρι την ημέρα σιγοντάρει.

Του Γενάρη το φεγγάρι, πάρα λίγο να 'ναι μέρα.

Του Γεναριού η καλοκαιριά όλα τα δέντρα τα γελά.

Του Γεναριού το φεγγάρι είναι σαν του Αλωνάρη.

Τυρί μαλλί τον Αύγουστο κι αγγούρια τον Γενάρη.

Τώρα το μεσοχείμωνο ζητάει κι η γριά ξυλάγγουρα.

Φάε βετούλι τον Γενάρη και γίδα τον Αλωνάρη.

Χαρά στα Φώτα τα στεγνά και τη Λαμπρή βρεμένη.

Χιόνι πέφτει το Γενάρη, χαρές θα 'ν' τον Αλωνάρη.

Χιόνια του Γενάρη, χαρές του Αλωνάρη.

Χιονίζει ο Γενάρης, ξεψυχάει ο γαϊδουριάρης.

Χιόνισ' έβρεξ' ο Γενάρης, όλοι οι μύλοι μας θ' αλέθουν.

Χιόνισε έβρεξε ο Γενάρης, ούλοι οι μύλοι αλέθουν.

Χορεύει σαν Γεναριάτικος διάβολος και σαν Αυγουστιάτικος τρίβολος.

Πηγή για τις παροιμίες: Βικιπαίδεια