lewinΟ καθηγητής Walter Lewin, είναι γνωστός από την διδασκαλία φυσικής στο MIT και τις απολαυστικές διαλέξεις του οποίες κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο εδώ και πολλά χρόνια. Αλλά τι σχέση έχουν οι στολές των αστροναυτών με την γιαγιά του Walter Lewin;

Το εξηγεί ο ίδιος στο απόσπασμα που ακολουθεί από το βιβλίο του με τίτλο «Για την αγάπη της Φυσικής» (εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ).

«Η εκτίμηση την οποία τρέφω στον καίριο ρόλο των μετρήσεων στη φυσική είναι ένας λόγος που αντιμετωπίζω με δυσπιστία θεωρίες, οι οποίες δεν μπορούν να επαληθευθούν μέσω πειραματικών αποτελεσμάτων.

Εγώ θυμάμαι τη γιαγιά μου, τη μητέρα της μητέρας μου, μια πολύ σπουδαία κυρία, τα εξαιρετικά αποφθέγματα και οι συνήθειες της οποίας την αναδείκνυαν σε μια διαισθητική επιστήμονα. Συνήθιζε να μου λέει, φερ' ειπείν, ότι είσαι κοντύτερος όταν στέκεσαι όρθιος απ' ότι όταν ξαπλώνεις. Λατρεύω να το διδάσκω αυτό στους φοιτητές μου. Την πρώτη ημέρα των μαθημάτων τους ανακοινώνω ότι, προς τιμήν της γιαγιάς μου, θα ελέγξουμε πειραματικά την εξωφρενική της αντίληψη. Φυσικά, εκείνοι σαστίζουν. Μπορώ σχεδόν να δω τις σκέψεις τους, «Κοντύτερος όταν στέκομαι όρθιος απ' ό, τι όταν ξαπλώνω; Αδύνατον!

Η δυσπιστία τους είναι κατανοητή. Οπωσδήποτε, αν υπάρχει οποιαδήποτε διαφορά στο μήκος μεταξύ όρθιας και ξαπλωτής θέσης, αυτή θα πρέπει να είναι μικρή. Εξάλλου, θα αντιλαμβανόμασταν μια διαφορά 30 εκατοστών, έτσι δεν είναι; Θα σηκωνόσασταν το πρωί από το κρεβάτι, θα στεκόμασταν όρθιοι και .. ιδού ? 30 πόντοι κοντύτεροι! Αν όμως η διαφορά ήταν μόλις 0,1 εκατοστόμετρο, ίσως να μην το μαθαίνατε ποτέ. Για αυτό υποψιάζομουν ότι, αν όντως η γιαγιά μου είχε δίκιο, η διαφορά πιθανώς να ήτανμόλις λίγα (ίσως 2 με 3) εκατοστόμετρα.»

«Η γιαγιά μου είχε δίκιο! Πάντα είχε δίκιο. Παραμένετε δύσπιστοι; Λοιπόν, αποδεικνύεται ότι η γιαγιά μου ήταν καλύτερη επιστήμονας από τους περισσότερούς μας. Όταν στεκόμαστε, το τράβηγμα της βαρύτητας συμπιέζει τους χόνδρους μεταξύ των σπονδύλων στη ραχοκοκαλιά μας. Όταν όμως ξαπλώνουμε, η σπονδυλική στήλη εκτείνεται. Αυτό μπορεί να φαίνεται προφανές άπαξ και το μάθετε, αλλά θα το είχατε προβλέψει; Στην πραγματικότητα, ούτε καν οι επιστήμονες της NASA δεν προέβλεψαν το εν λόγω φαινόμενο όταν σχεδίαζαν τις πρώτες διαστημικές αποστολές. Οι αστροναύτες παραπονούνταν ότι οι στολές τούς στένευαν όταν βρίσκονταν στο διάστημα. Κατοπινές μελέτες, κατά τη διάρκεια της αποστολής Skylab, έδειξαν ότι και οι έξι αστροναύτες που μετρήθηκαν παρουσίασαν περίπου 3% αύξηση ύψους ? λίγο περισσότερο από 5 εκατοστόμετρα για ύψος 1,83 μέτρα. Σήμερα οι στολές των αστροναυτών κατασκευάζονται πιο ευρύχωρες, ώστε να συμπεριλάβουν αυτή την αύξηση μεγέθους».